تحلیلی بر پراکنش فضایی حوادث رانندگی درون شهری (مطالعه موردی: شهر یزد)

امروزه وقوع حوادث رانندگی در شبکه درون شهری یکی از عوامل موثر بر عملکرد سیستم حمل و نقل است. حوادث رانندگی از عوامل مهم مرگ و میر و صدمات شدید جانی و مالی بوده و پیامدهای سنگین اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آن جوامع بشری را به شدت مورد تهدید قرار داده است. از سویی دیگر حوادث رانندگی دارای یک نوع الگوی فضایی است و شناخت جغرافیای آن، ما را قادر می سازد تا نوع و خاصیت مشکل را بهتر درک نموده و راه حل های مناسب را برای کاهش تصادفات رانندگی شناسایی کنیم. هدف این نوشتار بررسی عوامل انسانی در حوادث رانندگی درون شهری و همچنین تحلیل فضایی و پراکنش حوادث رانندگی در شهر یزد بررسی شد که طی چند سال اخیر بسیار اهمیت یافته است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی - تحلیلی است و برای جمع آوری داده ها از منابع اسنادی استفاده شده که در قالب تحلیل های همبستگی، رگرسیون و تحلیل فضایی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی gis انجام شده است. یافته های توصیفی پژوهش نشان می دهد که مهم ترین عوامل انسانی موثر در حوادث رانندگی درون شهری یزد به ترتیب مربوط به عدم رعایت حق تقدم به تعداد 1254 تصادف بیشترین علت بوده است، همچنین عدم توجه به جلو به تعداد 826 تصادف، تغییر مسیر ناگهانی به تعداد 350 تصادف، تخطی از سرعت مطمئنه به تعداد 250 تصادف به ترتیب در رتبه های بعدی قرار دارند. همچنین بر اساس نوع وسیله نقلیه مقصر در حوادث رانندگی سواری به تعداد 2404 حادثه، موتورسیکلت به تعداد 790 حادثه، وانت به تعداد 278 حادثه به ترتیب بیشترین تعداد از حوادث رانندگی را به خود اختصاص داده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که بیشترین حوادث رانندگی در خیابان ها و بلوارهایی که حجم ترافیکی زیادی را از محورهای ورودی و اطراف شهر به مرکز شهر و برعکس انتقال می دهد به عنوان مثال بلوار جمهوری، بلوار شهید دشتی، خیابان کاشانی، خیابان انقلاب، بلوار شهید مدرس و خیابان امام خمینی را نام برد. همچنین در بلوارها و خیابان های شهر یزد خیابان های شریانی 2 (توزیع کننده اصلی) 49 درصد حوادث رانندگی و شریانی 2 (جمع و پخش کننده) 30 درصد حوادث رانندگی اتفاق افتاده در معابر را تشکیل می دهد که دارای بیشترین طول مسیر بوده و محورهای غالب عبور و مرور هستند، بیشترین مقدار حوادث رانندگی را به خود اختصاص داده اند. در پایان میدان ها و فلکه هایی که در امتداد و یا در محل تقاطع خیابان های اصلی و سراسری شهر یزد قرار دارند، دارای بیشترین مقدار حوادث رانندگی هستند. در مقابل خیابان ها و تقاطع های کوچکتر و در محدوده مرکزی شهر از تعداد حوادث رانندگی کمتری برخوردار هستند.